De organisatie als gereedschapskist

Soms helpt het om even anders te kijken. Niet naar wat er moet veranderen, maar naar hoe dingen eigenlijk bedoeld waren. Neem 'de organisatie'. Die voelt in veel werkomgevingen als iets groots, iets dat boven het werk hangt — met afdelingen, systemen, rapportages, overlegstructuren. Je kunt je bijna gaan afvragen: wie werkt hier nou voor wie? Wat als we het beeld eens omdraaien?

Stel je voor: de organisatie als (jouw) gereedschapskist. Niet als een machine (systems first) waar mensen in passen, maar als iets wat je opent bij de start van je werkdag. Je haalt eruit wat je nodig hebt om goed werk te doen — samen met je collega’s. De rest laat je zitten, tot het wél nodig is. Een lichte, mobiele kist, gevuld met wat er vandaag toe doet.

Het is een beeld dat me de laatste tijd bezighoudt. Niet omdat organisaties niet goed zijn, integendeel. Maar omdat ik steeds vaker zie hoe mensen in hun werk zoeken naar ruimte, vakmanschap, betekenis — en hoe dat soms onbedoeld belemmerd wordt door structuren die bedoeld waren om te helpen. Dan schuift er iets in de volgorde. Wat dienend was, wordt bepalend.

Door het beeld van de gereedschapskist ontstaat misschien een ander idee. Een organisatie niet als huis waar je je moet voegen naar de kamers, maar als set hulpmiddelen die je in staat stelt te doen wat nodig is — voor de ander, voor het vak, voor de bedoeling van je werk.

Het mooie is: als je zo gaat kijken, ontstaan er ook andere gesprekken. Over wat echt nodig is. Over wat overbodig is geworden. Over wat mensen zelf kunnen. En over hoe je samen kunt bouwen aan iets dat klopt. Niet als blauwdruk. Maar als uitnodiging.